Wat is betrouwbaar online?

Filterbubbel

Een filterbubbel (of: internetbubbel of filter bubble) betekent dat jij op internet andere zoekresultaten te zien krijgt dan andere mensen.

De zoekmachine ‘filtert’ alle informatie voor jou en laat alleen zien wat bij jou past. Daardoor zie je maar één kant van het verhaal. Andere kanten zijn weggefilterd.

Wat is een filterbubbel?

Het internet bouwt een soort bubbel om jou heen met informatie die bij jou past

Wat is een filterbubbel?

Als je ouders op internet zoeken op het woord Egypte krijgen zij waarschijnlijk informatie over reizen naar Egypte. Bijvoorbeeld over hotels en vliegtickets.

Maar als jij zoekt op het woord Egypte herkent de zoekmachine dat je nog op school zit en krijg je waarschijnlijk informatie voor een werkstuk.

Dat noemen we de filterbubbel. De zoekmachine zoekt naar het beste antwoord op jouw zoekvraag, en laat andere informatie weg. Dit gebeurt ook op sociale media, zoals Instagram en YouTube. Je ziet daar vooral berichten die passen bij jouw interesses.

Is een filterbubbel handig of gevaarlijk?

Allebei. Een filterbubbel is erg handig, maar het kan ook nadelen hebben.

Dankzij de filterbubbel hoef je op internet niet lang te zoeken naar het antwoord op jouw vraag. Want dat doet de zoekmachine al voor je. Handig dus!

Maar het heeft ook nadelen. Want als je je eigen mening wilt vormen, moet je alle kanten van een verhaal kennen. En door de filterbubbel lukt dat niet goed. Want je ziet vooral wat je al kent. En je hoort niet snel een mening die anders is dan jouw mening. Bovendien kan de bubbel het mis hebben, en jou dingen aanraden die helemaal niet bij je passen.

Hoe werkt een filterbubbel?

Een filterbubbel wordt gecreëerd door de bedrijven die zoekmachines, websites en sociale media maken. Daarvoor gebruiken zij cookies en algoritmes.

Cookies zijn kleine computerprogramma’s die onthouden waar jij op zoekt, wat jij hebt geliked, wat je online heb gekocht. Door al die informatie te onthouden, weten die bedrijven precies wat jij leuk vindt.

» Zo kun je zelf cookies aanpassen

Een algoritme gebruikt de cookies om te bepalen welke zoekresultaten en posts jij te zien krijgt. Hoe dat werkt, zie je in de video’s hiernaast.

Wat kun je doen tegen een filterbubbel?

1.Verwijder de cookies in je webbrowser

Verwijder de cookies die jouw internetgedrag onthouden. Dat doe je zo. Of kijk op YouTube, daar staan veel filmpjes met uitleg!

2.Sla je zoekgeschiedenis niet op

Alle websites die jij bezoekt, worden onthouden door je browser. Verwijder ze om uit je bubbel te stappen. Dat doe je zo.

Je kunt ook anoniem op internet surfen. Dat doe je zo. Dat heet ook wel: incognito of privé.

3.Gebruik een anonieme zoekmachine zoals Duckduckgo.com

Duckduckgo is een (Nederlandse) zoekmachine die privacy belangrijk vindt. De makers gebruiken geen cookies en bouwen geen profiel van jouw zoekopdrachten. Je zoekt anoniem en iedereen krijgt dezelfde zoekresultaten.

4.Gebruik veel verschillende bronnen en websites

Je blijft sneller in de filterbubbel als je het nieuws volgt via één bron, zoals Facebook of Instagram. Haal je informatie dus liever van verschillende websites.

Doe-opdracht

Wil je uit je bubbel stappen? Gebruik dan verschillende bronnen en verschillende zoekmachines. Probeer dit maar eens:

  1. Bedenk een vraag, iets dat je graag wilt weten
  2. Formuleer een goede zoekvraag en typ deze in 3 verschillende zoekmachines: Google, DuckDuckgo en Wikikids
  3. En? Zijn de resultaten overal hetzelfde?
  4. Welke zoekmachine gaf het beste resultaat?

Voor leraren

Klassikaal met dit thema aan de slag?

In MediaMasters wordt aandacht besteed aan sterke wachtwoorden en online veiligheid in de wijk ‘Schaduwzijde’

Andere thema’s die helpen om het begrip filterbubbel en cookies te snappen, zijn:

Voor ouders

Om te snappen hoe de filterbubbel precies werkt, moet je leren denken als een computer: computational thinking. Op deze pagina staan leuke apps en websites om daarmee een begin te maken.