Op websites en op sociale media staan soms verhalen die niet kloppen. Of niet 100% kloppen. Dat noemen we nepnieuws.

Maar waarom maken mensen nepnieuws? En waarom is het belangrijk dat jij het doorhebt?

Wat is nepnieuws?

Nepnieuws is verzonnen. Of een beetje aangepast. Bijvoorbeeld door een stukje van het verhaal weg te laten, of er iets bij te verzinnen.

Nepnieuws heeft vele vormen. Soms is het een stukje tekst. Maar ook foto’s en filmpjes kunnen nep zijn. Of een YouTube-video waarin wordt gepraat. Zelfs volgers kunnen nep zijn. Bekijk de video ‘Te koop: volgers en likes op Insta’ hiernaast maar eens.

Waarom wil je nepnieuws doorhebben?

Nepnieuws is een probleem. Dat zit zo: als jongere wil jij zelf je mening vormen. Maar dat is lastig als nepberichten ervoor zorgen dat je de echte waarheid niet kent.

Laten we een voorbeeld nemen.

Op jouw school wordt het schoolplein helemaal vernieuwd. In elke klas wordt gestemd welke leerling advies mag geven aan de directeur. In jouw klas zijn nog 2 kinderen in de race, zij willen allebei gekozen worden. Ze maken reclame voor zichzelf, hangen posters op en geven een presentatie.

Maar dan vertelt kind A stiekem een lelijke roddel over kind B. Iedereen vertelt de roddel door. Ze sturen het naar elkaar via WhatsApp en al snel weet iedereen het. Niemand controleert of het klopt.

Dan komt de dag van de verkiezing. Kun jij een goede keuze maken tussen A en B?

Waarom maken mensen nepnieuws?

Er zijn verschillende redenen om nepnieuws te maken:

1.Politiek. Door negatieve berichten over je tegenstander te verspreiden, kun je iemands mening beïnvloeden. Zoals in het voorbeeld van het schoolplein.

2.Als grap. We noemen dat ook wel satire. De filmpjes van LuckyTV, 1-aprilgrappen zoals deze van Kidsweek en berichten op de website speld.nl zijn daar een voorbeeld van.

3.Geld. Er wordt veel geld verdiend met nepnieuws. Want hoe meer mensen erop klikken, hoe meer je verdient aan advertenties en reclame. Hieronder leggen we uit hoe dat werkt.

Hoe werkt dat, geld verdienen met nepnieuws?

Nepberichten zijn vaak spannender en sappiger dan echte berichten. Daarom klikken mensen erop. En dat is interessant voor adverteerders. Zij betalen geld om hun reclame bij zo’n sappig bericht te laten zien.

Dus als veel mensen jouw nepbericht lezen, kun je veel geld verdienen.

Als lokaas worden dan spannende titels gebruikt. Die titels noemen we clickbait. Voorbeelden van clickbait zijn:

1. “Waarom je vandaag nog moet stoppen met het drinken van cola. Dit geloof je niet!”
2. “Man zoekt zoon. Wat er toen gebeurde kon niemand voorspellen!”
3. “Denk jij dat sporten gezond is? 3 redenen waarom je het mis hebt!”
4. “Bizar! Dit is het geheim van clickbait.”
5. “De enige tip die je ooit nodig zult hebben om voortaan tienen te halen op school!”
6. “Wij gingen op onderzoek uit. Wat we toen ontdekten is schokkend.”
7. “10 manieren om miljoenen euro’s te verdienen met YouTube-video’s. Vooral nummer 8 mag je niet missen.”