Bescherm jezelf op internet

Online omgangsvormen

Sociale media zijn heel leuk. Maar hoe ga je online met elkaar om?

Online omgangsvormen noemen we ook wel netiquette. Het zijn afspraken over hoe je je moet gedragen op internet.

Online omgangsvormen (CC00 Pexels)

Hoe moet je je eigenlijk gedragen op internet?

Socialer op internet

Hoe zorg je ervoor dat iedereen leuk met elkaar omgaat online? Hier vind je een paar do’s en don’ts:

Do’s:

  • Iemand die verdrietig is of zich vervelend voelt kun je opvrolijken of troosten via sociale media
  • Het is lief als je reageert op berichten waarin iemand om hulp vraagt, zo help je elkaar ook online
  • Aardige, leuke en positief inspirerende dingen delen online is aanstekelijk! Hoe meer (invloedrijke) mensen dat doen, hoe leuker internet wordt. Geef het goede voorbeeld en inspireer anderen om mee te doen
  • Wil jij graag iets positief doen voor de wereld? Dan kan je online in actie komen voor anderen of een goed doel Zet bijvoorbeeld een petitie op!
  • Ook als je een lief berichtje online tegenkomt kun je daar op een leuke manier op reageren. Zo moedig je anderen nog meer aan om aardig te zijn online
  • Wanneer jij iemand online ziet pesten, ga er dan niet in mee en laat eventueel ook weten dat het niet oké is om zo te pesten. Dit zorgt ervoor dat pesters zich sneller verantwoordelijk voelen waardoor ze minder online gaan pesten

Don’ts:

  • Scheldwoorden en grof taalgebruik vinden anderen vaak vervelend. Denk dus na over je woorden wanneer je online met anderen praat
  • Wanneer je boos bent, wil je dat graag aan anderen laten weten. Maar vaak plaatsen mensen vanuit boosheid vervelende dingen online. Laat je boosheid dus eerst even bezinken en kom tot rust voordat je weer online gaat
  • Wanneer je een filmpje of een foto op school maakt kan het zomaar zijn dat je klasgenootje erop komt te staan, zonder dat hij of zij dat wil! Zorg dus dat je altijd goed om je heen kijkt voordat je een foto of video maakt
  • Zet nooit zomaar foto’s of filmpjes van iemand anders op internet, maar vraag altijd eerst toestemming. Dit heeft te maken met portretrecht en privacy

Kortom, behandel online iedereen zoals jij zelf ook behandeld wilt worden.

Vrijheid van meningsuiting: mag je alles zeggen op internet?

In Nederland mag je zeggen (en schrijven) wat je wilt: dat heet vrijheid van meningsuiting.

Betekent dat dat je alles mag zeggen en schrijven? Ook op internet?

Nee, je moet rekening houden met anderen. Dus: niet beledigen, schelden, discrimineren of pesten.

Doe op internet net zo aardig als in het echt

In het echte leven zijn we vaak aardig voor elkaar. Maar achter een beeldscherm vergeten we dat. Omdat je daar zo snel een berichtje kunt plaatsen. Gewoon typen en meteen op ‘send’ klikken.

Je gebruikt je beeldscherm als een soort schild. Niemand ziet je. Jij schiet met woorden, maar ziet niet hoe die woorden aankomen bij­­­­­­ iemand anders. Reacties op internet en sociale media zijn daarom vaak onnodig hard en kwetsend.

Doe-opdracht

Maak deze opdracht met z’n tweeën.

1. Pak pen en papier

2. Interview elkaar en stel deze vragen:

  1. Zie je weleens nare reacties op sociale media of YouTube? Zo ja, wat doe je dan?
  2. Komen opmerkingen die online gemaakt worden minder hard aan dan als je het iemand in zijn gezicht zou zeggen?
  3. Heb jij weleens iemand geblokkeerd of ben jij weleens door iemand geblokkeerd?
  4. Waarom?
  5. Wanneer gaat iemand te ver op sociale media?
  6. Wat zou jij nooit zeggen op sociale media?
  7. Je moet dertien jaar zijn om een social media-account aan te mogen maken. Wat vind je daarvan?
  8. Mag je ongevraagd foto’s van anderen op internet zetten? Of moet je eerst toestemming vragen?
3. Maak een samenvatting van de antwoorden op papier.

Klaar? Zorg dat je je eigen interview terugkrijgt van je klasgenoot en laat het vanavond aan je ouders/opvoeders lezen.

Meer weten?

Kijk eens op onderstaande websites, daar staan leuke filmpjes of artikelen over wat je wel (of beter niet) kunt doen op internet.

Het Klokhuis is een educatief jeugdprogramma

Kidsweek is een weekkrant voor kinderen van 7 t/m 12 jaar


Voor leraren

Klassikaal met dit thema aan de slag?

Voor ouders

Maak goede afspraken met je kind over online veilig gedrag. Met elkaar praten over media werkt aantoonbaar risicoverlagend, mits het op de juiste manier gebeurt. De MediaDiamant helpt om thuis het gesprek over (sociale) media op gang te brengen. Het bevat veel concrete tips, die je naar eigen inzicht kunt toepassen.

Ook op de website mediawijsheid.nl vinden ouders en opvoeders goede informatie over gamen, internetten en mobieltjes.