Via sociale media maak je verbinding met elkaar, bijvoorbeeld door online vrienden te worden. Je deelt dan informatie met elkaar, zoals een foto, een nieuwtje of een filmpje. Anderen kunnen daarop reageren en/of de informatie verder delen.
Sociale media moeten leuk en veilig zijn. Het goede nieuws is: daar heb je zelf een rol in. Dat noemen we mediawijsheid.
Kun jij slim omgaan met sociale media?
Welke sociale media zijn er?
Dit zijn de belangrijkste voor kinderen en jongeren:
WhatsApp – om te chatten met elkaar
Instagram – om foto’s te plaatsen
Snapchat – om foto’s en filmpjes te versturen die na een paar seconden weer verdwijnen
YouTube – video’s maken en uploaden
TikTok – playbacken en dansen op bekenden nummer en het filmpje met elkaar delen
10 dingen die je moet weten over sociale media
1.Maak een veilig account aan
Op sociale media moet je eerst een profiel aanmaken. Vul nooit je echte naam, adres, woonplaats of telefoonnummer in.
2.Zet je account op privé
Ook jouw foto’s op Instagram of je video’s op TikTok hoeft niet iedereen te zien. Zet je account op privé. Dan kunnen alleen je vrienden of je volgers het zien.
3.Je moet minimaal 13 jaar zijn
De meeste sociale media vragen om je geboortedatum als je een account aanmaakt. Je moet namelijk minimaal 13 jaar zijn. Waarom? Omdat de Nederlandse wet de privacy van jonge kinderen wil beschermen.
4.Bedrijven verzamelen jouw gegevens
WhatsApp, Instagram, YouTube en al die andere media verzamelen gegevens over jou.
Ze weten precies wat je kijkt. Hoe vaak je kijkt. Waar je op klikt. Hoe oud je bent.
5.Je kunt gehackt worden
Inbreken op internet noemen we hacken. Als je bent gehackt, kun je je eigen account niet meer in. Je bent je spullen kwijt, en iemand anders kan bijvoorbeeld onder jouw naam akelige berichten versturen.
Een handige hacker heeft jouw wachtwoord snel gekraakt. Bedenk dus een goede, bijvoorbeeld met deze tips voor een sterk wachtwoord.
6.Op sociale media bestaan geen geheimen
Op sociale media bestaan geen geheimen. Alles wat je zegt, kan meteen worden gekopieerd, gedeeld of opgeslagen. Je kunt het dan nooit meer offline halen. Denk dus goed na voordat je iets post.
Vertel nooit waar je woont, of wat je telefoonnummer is. Dat soort informatie hoeven anderen niet te weten.
Ook jouw foto’s op Instagram hoeft niet iedereen te zien. Zet er een slotje op. Dan kunnen alleen je vrienden of je volgers het zien.
7.Er is veel nep
Op sociale media is veel fake. Er is nepnieuws, je kunt nepvolgers kopen en mensen maken nepprofielen aan. Ook de likes op Instagram zijn soms hartstikke nep, je kunt ze gewoon kopen.
Tip: bekijk de video hiernaast ‘Te koop: volgers en likes op Insta’.
8.taggen is belangrijk
Op sociale media is het heel belangrijk om te taggen en te liken. De plek waarop je tagt is ook belangrijk, bekijk de video van het Jeugdjournaal ‘Belangrijk: taggen op Insta’ maar eens. Sommige kinderen voelen zich verplicht om iemand te taggen. Niet iedereen vindt dat leuk.
Tip: Zorg ervoor dat dit je vriendschap niet beïnvloedt!
9.Je kunt last krijgen van stress en onzekerheid
Op sociale media heeft iedereen een leuk leven. Daarmee lijkt jouw leven misschien saai. Of je wordt onzeker van de mooie foto’s. Maar bedenk: op sociale media is veel nep.
Ook dit kan voor stress zorgen: het gevoel dat je steeds moet reageren op berichten. Of het steeds willen checken of je al een nieuw bericht of een nieuwe like hebt gekregen.
10.Gratis bestaat niet
Download jij wel eens gratis apps, een gratis game of een gratis skin? Gratis is leuk, maar hoe verdient de maker dan geld? Dat kan op verschillende manieren:
- In-app aankopen – ín de game kun je extra spullen kopen waar je alsnog voor moet betalen
- De maker verkoopt jouw gegevens door aan bedrijven – zij gaan je reclame sturen, zie ook punt 4
